An ciníochas a chomhrac san Eoraip

An nuashonrú is déanaí an An Chéadaoin, 21/10/2020

Fulaingíonn i bhfad an iomarca daoine idirdhealú ciníoch agus eitneach san Eoraip gach lá. Bíonn cineálacha éagsúla idirdhealaithe i gceist: ó bunphrionsabail chomhionannais a shéanadh ar dhaoine aonair go fuath eitneach a ghríosú.

Is féidir le gach duine againn ról tábhachtach a bheith againn chun deireadh a chur leis na dearcthaí sin. Faigh amach anois conas beart a dhéanamh de réir briathair. 

Bí ar an eolas 

Tosaíocht mhór, agus an feiniméan casta sin os do chomhair, is ea fios a bheith agat cá bhfaighidh tú eolas iontaofa nuashonraithe. An Coimisiún Eorpach i gcoinne an Chiníochais agus na hÉadulaingthe (ECRI), a bhfuil baint aige le Comhairle na hEorpa, tá ról tábhachtach aige ina cháil mar chomhlacht monatóireachta ar chearta an duine agus díríonn sé ar cheisteanna a bhaineann leis an gciníochas, an idirdhealú, an tseineafóibe, an frith-Sheimíteachas agus an éadulaingt a chomhrac san Eoraip. Ceann de na feidhmeanna atá aige ná monatóireacht agus anailís sheasta a dhéanamh ar an gcaoi a bhfuil rudaí sna Ballstáit uile agus cuidiú leo diaidh ar ndiaidh chun fadhbanna maidir leis an gciníochas agus an éadulaingt a chomhrac.

Ná déan dearmad go gcaithfidh rialtais, parlaimintí agus cúirteanna i ngach ceann de na 47 mballstát de Chomhairle na hEorpa an Choinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine a urramú; má cheapann tú nach bhfuil rud éigin ceart i do thír féin, is féidir leat dul chuig an gCúirt Eorpach um Chearta an Duine a fheidhmíonn mar a bheadh eangach shábhála ann. Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil anseo. 

Foinse eile is ea Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha a chuireann cearta an duine chun cinn san Aontas agus a thugann cosaint dóibh. Bunaithe ar Thuarascáil 2019 um Chearta Bunúsacha 2019, léirítear sa tuarascáil sin go bhfuil an ciníochas an-fhorleathan i gcónaí inár saol laethúil. Cuir i gcás, fulaingíonn duine as gach triúr daoine gorma ó chiapadh ciníoch agus maíonn ceathrar as gach deichniúr nach n-athródh rud ar bith fiú dá ndéanfaidís aighneacht faoi. 

Tá mionlaigh eitneacha agus imircigh fós ag fulaingt ó chiapadh agus ó idirdhealú ar fud an Aontais, d'ainneoin dhlíthe an Aontais atá ann le fada an lá i gcoinne an chiníochais. Is í an cheist mhór: cad is féidir leatsa a dhéanamh mar shaoránach Eorpach chun deireadh a chur leis an idirdhealú agus leis an bhfuathchaint?

Glac páirt

Ar mhaith leat níos mó a dhéanamh in ionad díreach léamh faoi? Rogha amháin chun páirt a ghlacadh sa phlé is ea an Líonra Eorpach i gcoinne an Chiníochais, líonra frithchiníochais uile-Eorpach a nascann abhcóideacht don chomhionannas ciníochais le héascú an chomhair i measc gníomhairí frithchiníochais sa tsochaí shibhialta san Eoraip. Is féidir leat, mar shampla, clárú le d’eagraíocht áitiúil frithchiníochais nó obair dheonach a dhéanamh léi.

Is féidir leat freisin páirt a ghlacadh sa tSeachtain Gníomhaíochta i gcoinne an Chiníochais san Eoraip a bhíonn ar siúl i mí an Mhárta. Cén fáth ar roghnaíodh an mhí sin? Roghnaíodh mí an Mhárta i ngeall gur scaoil na póilíní urchair agus gur mharaigh siad 69 nduine ag agóid shíochánta i gcoinne na cinedheighilte san Afraic Theas an 21 Márta 1960. Ó shin i leith, dhearbhaigh na Náisiúin Aontaithe an dáta mar an Lá Idirnáisiúnta um Idirdhealú Ciníoch a Dhíothú. Leis an tionscnamh sin, tugtar daoine le chéile a bhíonn ag dul i ngleic leis an gciníochais agus an t-idirdhealú bunaithe ar chine. Is féidir le d’eagraíocht nó do ghrúpa páirt a ghlacadh freisin trí cheolchoirmeacha nó comhdhálacha a eagrú, litreacha agóide a sheoladh chuig lucht ceaptha beartas nó bealaí eile a aimsiú chun do thuairim a chur in iúl. Níl le déanamh agat ach dul i dteagmháil le UNITED for Intercultural Action chun an t-ábhar go léir atá uait a fháil.

Féach tairseach na Náisiún Aontaithe “Let’s Fight Racism”, áit a léifidh tú fíorscéalta, agus beidh tú in ann an scéal a scaipeadh ar na meáin shóisialta nó a bheith páirteach le hobair dheonach ar líne. 

Ná déan dearmad ar an nGluaiseacht i gcoinne na Fuathchainte a tháinig ar an bhfód in 2013. Is feachtas óige faoi stiúir Roinn Óige Chomhairle na hEorpa í a bhfuil sé mar aidhm aici daoine óga a shlógadh chun deireadh a chur leis an bhfuathchaint agus chun cearta an duine a chur chun cinn ar líne. Tá feachtais náisiúnta éagsúla fós gníomhach ar fud an domhain ina n-ardaítear feasacht faoi na rioscaí a bhaineann leis an bhfuathchaint do chearta an duine agus don daonlathas agus ina bpléitear gníomhaíochtaí oideachasúla.