LHBTI-rechten in Europa

Laatste wijziging Woensdag, 12/06/2024

Overal ter wereld worden lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en interseksuelen (LHBTI-personen) nog steeds gediscrimineerd. De bescherming van LHBTI-rechten is een hoge prioriteit van de Europese Unie.

De Europese Unie (EU) heeft de afgelopen 25 jaar veel gedaan voor de gelijkheid voor lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en interseksuelen: de LHBTI-gemeenschap. De term LHBTI bestrijkt een diverse groep mensen en hun rechten moeten worden opgevat als zijnde ook van toepassing op andere gemeenschappen, zoals die van queer, aseksuelen en panseksuelen. Iedereen moet trots kunnen zijn op zichzelf en op degenen van wie hij of zij houdt! 

De Europese Commissie heeft getracht EU-burgers bewust te maken van LHBTI-rechten, om de wereld te laten zien dat we allemaal dezelfde rechten hebben, ongeacht wie we zijn of van wie we houden. De EU heeft de bescherming van LHBTI-personen vastgelegd in belangrijke juridische documenten, zoals het Verdrag van Amsterdam (1997), het EU-Handvest van de grondrechten (2000) en de antidiscriminatierichtlijnen. Uiteraard verschilt de situatie in de EU van lidstaat tot lidstaat. 

Hoe staat het ervoor met LHBTI-burgers in Europa?

In 2013 heeft het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) de resultaten van een enquête gepubliceerd, waaruit bleek dat LHBTI-personen overal in de EU worden gediscrimineerd en geïntimideerd en te maken hebben met haatdragende taal en geweld, waardoor ze hun grondrechten niet ten volle kunnen uitoefenen. Uit de bevindingen van de LHBTI II-enquête van de EU kwam naar voren dat er weinig vooruitgang was geboekt. 

“Het is schokkend om te moeten constateren dat de meerderheid van de LHBTI-personen in Europa in het openbaar niet hand in hand durft te lopen met iemand van hetzelfde geslacht. De patronen van discriminatie en zelfs geweld zijn bijzonder zorgwekkend. En bijna overal doet nog altijd maar een heel klein percentage van de aangevallen personen aangifte bij de autoriteiten.” Michael O'Flaherty, directeur van het FRA, maart 2020. 

In sommige EU-lidstaten is er zelfs sprake van achteruitgang op het gebied van LHBTI-rechten. Haatzaaiende uitlatingen en homo- en transfoob geweld komen nog steeds veel voor, zelfs in landen waar grote vooruitgang is geboekt. De EU werkt momenteel aan een nieuwe strategie om deze situatie te verbeteren.

De stand van zaken op het gebied van LHBTI-rechten wordt ook gemonitord door non-profitorganisaties zoals ILGA-Europe, die jaarlijks een benchmarkingtool publiceert, Rainbow Europe genaamd, waarin 49 Europese landen worden gerangschikt op basis van hun wetgeving en beleid inzake gelijkheid voor LHBTI-personen. 

Lid worden van LHBTI-organisaties die opkomen voor gelijke rechten? 

In artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wordt het recht van eenieder om zich vrij uit te drukken beschermd. Verschillende maatschappelijke organisaties zetten zich in voor de bescherming van de rechten van de LHBTI-gemeenschap en de eerbiediging van die beginselen. Sommige organisaties ontvangen voor hun activiteiten financiële steun van de EU. 

Hieronder staan enkele van deze Europese netwerken. Een beschrijving van wat ze doen en de lijst van hun nationale leden voor meer informatie over het verdedigen van je rechten en het nemen van actie is te vinden op:

• International Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Queer and Intersex Youth and Student Organisation (IGLYO)
• Organisation Intersex International Europe (OII Europe)
• ILGA Europe

Discriminatie melden?

Volgens de bevindingen van de LHBTI-enquête doen LHBTI-personen vaak geen aangifte van gevallen van discriminatie, omdat ze denken dat er toch niets zal veranderen (41 % van de respondenten).

Homofobie en transfobie zijn twee van de meest voorkomende soorten haatzaaiende uitlatingen en jij kunt een verschil maken door dat niet te tolereren!

Als je slachtoffer van discriminatie bent geworden, adviseren we je om contact op te nemen met de nationale autoriteit voor gelijkheid in de lidstaat waar je woont of met een organisatie die opkomt voor de belangen van de LHBTI-gemeenschap en die je zelf kan ondersteunen of je kan doorverwijzen naar de juiste ondersteuningsdienst.