Μάθε πώς να μην πέφτεις θύμα της παραπληροφόρησης!

Τελευταία ενημέρωση Παρασκευή, 27/08/2021

Οι ψευδείς ειδήσεις μπορούν να απλωθούν σαν πυρκαγιά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τροφοδοτώντας αρνητικά στερεότυπα και επικίνδυνες εντάσεις. Ας ρίξουμε μια ματιά στους τρόπους δράσης της ΕΕ, καθώς και σε μερικά εργαλεία και συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να εντοπίζεις —και να σταματάς— τις ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες.

Με τις κινητές συσκευές που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι πιο εύκολο από ποτέ να ενημερωνόμαστε για το τι συμβαίνει στον κόσμο. 
Ή μήπως δεν είναι;

Όταν μπαίνεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε άλλες εφαρμογές ή ιστότοπους, πρέπει να γνωρίζεις ότι κάποια πράγματα που βλέπεις και διαβάζεις μπορεί να φαίνονται απόλυτα αληθινά, αλλά στην πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο. 
Ευτυχώς, δεν είναι δύσκολο να είναι κανείς πιο συνειδητοποιημένος όταν ενημερώνεται μέσω διαδικτύου. Το βασικό είναι να κάνεις ένα βήμα πίσω και να σκέφτεσαι διπλά προτού πιστέψεις —ή διαδώσεις— μια είδηση.

Το FAKE OFF, ένα έργο που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus+ της ΕΕ, δημιούργησε πρόσφατα μια εφαρμογή που θα σε βοηθήσει να κινείσαι πιο έξυπνα στο διαδίκτυο. 
Η εφαρμογή, η οποία διατίθεται σε πέντε γλώσσες, αποτελείται από ένα κουίζ για να ελέγξεις κατά πόσον καταλαβαίνεις τα μηνύματα που αποτελούν προϊόν χειραγώγησης, καθώς και ένα παιχνίδι στο οποίο μπορείς να γίνεις ντετέκτιβ και να ψάξεις σε άρθρα για στοιχεία που δείχνουν ότι είναι ψεύτικα. Κατέβασέ την δωρεάν εδώ ή εδώ και δοκίμασέ την!

Όπως σημειώνουν οι φορείς που συμμετέχουν στο έργο αυτό, τα παιδιά και οι νέοι γίνονται ολοένα και περισσότερο στόχος διαδικτυακών εκστρατειών πληροφόρησης με προπαγανδιστικούς και οικονομικούς σκοπούς.
Γι᾽ αυτόν τον λόγο, το FAKE OFF προσφέρει τις παρακάτω συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να εντοπίζεις τις ύποπτες ειδήσεις στο ψηφιακό σύμπαν:

• Δες ποιος έχει γράψει την είδηση και κάνε αναζήτηση στο διαδίκτυο για να δεις αν το άτομο αυτό είναι αξιόπιστο, 
• Πρόσεχε τους υπερβολικούς τίτλους —μην αφήνεις τα συναισθήματά σου να θολώνουν την κρίση σου, 
• Παράξενες, μακροσκελείς και μπερδεμένες διευθύνσεις URL θα πρέπει να σε υποψιάζουν, 
• Ψάξε για αξιόπιστα λινκ που παρέχουν πραγματικά στοιχεία —μη σε ξεγελάνε πλαστές μελέτες,
• Μην ξεχνάς ότι η σάτιρα και η παρωδία μπορούν συχνά να μοιάζουν με ψευδείς ειδήσεις —πρόκειται απλώς για ένα αστείο,
• Έχεις ακόμα αμφιβολίες; Αν ναι, ρώτησε κάποιον ειδικό ή ανάτρεξε σε ιστότοπους ελέγχου γεγονότων,
• Μην ξεχνάς ότι όλοι έχουμε τις προκαταλήψεις μας —και ότι, ως εκ τούτου, τείνουμε να εμπιστευόμαστε ό,τι συμφωνεί με τις πεποιθήσεις μας.

Η ΕΕ ενάντια στις ψευδείς πληροφορίες

Για να βάλει φρένο στις ψευδείς «πληροφορίες», η ΕΕ έχει λάβει μια σειρά από μέτρα. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται εκδηλώσεις κατάρτισης και ευαισθητοποίησης, τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός αυτής, που έχουν σκοπό να θωρακίσουν τους νέους απέναντι στα ψέματα τα οποία παρουσιάζονται με όλο και πιο εκλεπτυσμένους τρόπους.
Ένα παράδειγμα είναι το Φόρουμ Νεολαίας ΕΕ-Τουρκίας που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2019. Η συνάντηση αυτή, την οποία διοργάνωσε η αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Τουρκία, συγκέντρωσε εκατοντάδες πανεπιστημιακούς φοιτητές μαζί με ντόπιους ομιλητές και τον σταρ του YouTube @aykutelsmas.

Στο πλαίσιο του φόρουμ διοργανώθηκαν πρακτικά εργαστήρια και συζητήσεις που εστίασαν στο πόσο σημαντική είναι η έξυπνη χρήση των ΜΜΕ και η ενίσχυση του ψηφιακού γραμματισμού ώστε να καταπολεμήσουμε τα ψεύδη και την παραπληροφόρηση. 
Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν την τουρκική διαδικτυακή πλατφόρμα ελέγχου γεγονότων teyit.org και έμαθαν πώς να χρησιμοποιούν την κρίση τους όταν διαδίδουν πληροφορίες.

Αλήθεια ή απάτη;

Άλλες προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση των παραπλανητικών ειδήσεων περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, την παροχή στήριξης σε ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, τη συνεργασία με κορυφαίες διαδικτυακές πλατφόρμες, τη διευκόλυνση του έργου των ελεγκτών γεγονότων και την ανίχνευση, καθώς και κατάρριψη των μύθων. 
Στις πρωτοβουλίες αυτές συγκαταλέγεται και ο ιστότοπος EUvsDisinfo, ο οποίος έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σχετικά με τις εκστρατείες παραπληροφόρησης της Ρωσίας και να συμβάλει στην καλύτερη κατανόησή τους.

Θες να αποκτήσεις καλύτερες άμυνες και να μάθεις τι συμβαίνει πραγματικά; Τότε, κάνε εγγραφή στο εβδομαδιαίο newsletter ή πραγματοποίησε αναζήτηση στην αυξανόμενη βάση δεδομένων με περιπτώσεις παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου, κάτι που θα σε βοηθήσει να σχηματίσεις σαφέστερη άποψη για πάρα πολλά θέματα. Διαβάστε τι δεν συνέβη το 2019 —και πολλά ακόμη!