Laat je niet beetnemen door nepnieuws!

Laatste wijziging Vrijdag, 27/08/2021

Nepnieuws verspreidt zich soms als een lopend vuurtje via de sociale media. Het wakkert negatieve vooroordelen aan en zorgt voor gevaarlijke spanningen. Kijk wat de EU ertegen doet, en lees hoe je zelf misleidende berichten kunt opsporen en stoppen.

Met mobiel internet is het makkelijker dan ooit om het wereldnieuws te volgen. 
Of toch niet?

Als je door de sociale media en nieuwsapps scrollt, moet je goed beseffen dat zelfs content die er perfect betrouwbaar uitziet, toch nep kan zijn. 
Gelukkig is het makkelijk om een slimme nieuwsconsument te worden. De boodschap is: eerst checken en dan pas geloven, of delen.

FAKE OFF, een project met financiële steun van de EU via Erasmus+, heeft onlangs een app uitgebracht die je daarbij helpt. 
De app in vijf talen bevat quizvragen die onthullen hoe nieuws wordt gemanipuleerd, en een game waarbij je als een detective nepberichten moet opsporen. Download de app gratis uit Google Play of de App Store en probeer het zelf!

Onze projectpartners merken dat kinderen en jongeren steeds vaker het doelwit zijn van onlinecampagnes met uitgesproken propaganda- of financiële doeleinden.
FAKE OFF geeft tips om twijfelachtige content online te ontmaskeren:

• Kijk naar de auteur en gooi die naam in een zoekmachine: is het een betrouwbare persoon? 
• Pas op voor sensationele koppen: laat je niet meeslepen. 
• Bij een vreemde, lange of onleesbare URL moeten de alarmbellen gaan rinkelen. 
• Kijk of er een betrouwbare link naar de feiten bij staat, laat je niet misleiden door neponderzoek.
• Vergeet niet dat er heel wat satirische sites en parodieën bestaan die op echt nieuws lijken: die zijn niet bedoeld als nepnieuws, maar gewoon als grap.
• Twijfel je nog? Vraag het dan aan een deskundige of ga naar een site van factcheckers.
• Pas ook op voor je eigen vooroordelen: als iets in je straatje past, bent je sneller geneigd om het te geloven.

De EU tegen nepnieuws

De EU heeft al verschillende maatregelen genomen om "alternatieve feiten" te bestrijden. Zo zijn er in Europa en daarbuiten opleidingen en evenementen georganiseerd om jongeren wat weerbaarder te maken tegen de onwaarheden die steeds gehaaider worden verpakt.
Een voorbeeld daarvan was het EU-Turkey Youth Forum in november 2019. Het werd georganiseerd door de EU-delegatie in Turkije voor en met honderden universiteitsstudenten, plaatselijke sprekers en YouTube-ster @aykutelmas.

Er waren ook workshops en debatten. Die zijn essentieel om leugens en desinformatie te bestrijden, want ze helpen mensen om slimme mediaconsumenten te worden en hun digitale skills te verbeteren. 
De deelnemers mochten het Turkse factcheckplatform teyit.org testen en konden leren hoe ze kritisch kunnen zijn bij het delen van informatie.

Fictie of feit?

Enkele van de andere EU-initiatieven om nepnieuws te bestrijden, zijn een systeem voor snelle waarschuwing, steun aan vrije en onafhankelijke media, samenwerking met toonaangevende onlineplatforms, hulp aan factcheckers en het opsporen en ontkrachten van fabeltjes. 
Bijzonder is ook de website EUvsDisinfo dat de aandacht vestigt op de desinformatiecampagnes van Rusland.

Wil je zelf nagaan wat er klopt en wat niet? Abonneer je dan op de wekelijkse nieuwsbrief of zoek in de groeiende database van misleidende pro-Kremlin-berichten over allerlei onderwerpen. Lees bijvoorbeeld wat er niet gebeurde in 2019, en nog veel meer!