An ceart chun neamh-idirdhealú

An nuashonrú is déanaí an An Luan, 30/08/2021

Is ceart bunúsach é déileáil chóir agus neamh-idirdhealú san Aontas Eorpach. Mar sin féin, is ann don idirdhealú fós, san iliomad foirmeacha, agus ní bhíonn sé éasca i gcónaí é a aithint.

Dá mhéad eolais atá agat, is é is fearr a bheidh tú in ann troid i gcoinne an idirdhealaithe.

Is bunluach den Aontas Eorpach é comhionannas. Tá sé in aghaidh an dlí idirdhealú a dhéanamh atá bunaithe ar aon fhoras ar bith amhail gnéas, cine, dath, tionscnamh eitneach nó sóisialta, airíonna géiniteacha, teanga, reiligiún nó creideamh, tuairim pholaitiúil nó eile, ballraíocht i mionlach náisiúnta, maoin, breith, míchumas, aois nó treoshuíomh gnéasach. 

Tá an ceart sin cumhdaithe sa Chonradh lenar bunaíodh an tAontas Eorpach agus in alt 21 den Chairt um Chearta Bunúsacha. Tá gealltanais déanta ag gach tír san Aontas Eorpach faoin gCoinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine freisin. 

Cineálacha difriúla idirdhealaithe a aithint

Tarlaíonn idirdhealú díreach nuair a dhéileáiltear le duine le níos lú fabhair ná mar a dhéileáiltear le duine eile mar gheall ar a thionscnamh ciníoch nó eitneach, reiligiún nó creideamh, míchumas, aois nó treoshuíomh gnéasach. Go bunúsach, tarlaíonn sé nuair a dhéileáiltear leat ar bhealach difriúil díreach mar gheall ar cé thú féin. Mar shampla: nuair a dhiúltaíonn úinéir siopa iarratasóirí cuí-cháilithe a fhostú díreach mar gheall gur de thionscnamh eitneach áirithe iad. 

Tarlaíonn idirdhealú indíreach nuair a chuireann rialacha, beartais nó cleachtais, atá neodrach de réir dealraimh, a bhfuil feidhm acu maidir le gach duine ar an mbealach céanna, daoine faoi mhíbhuntáiste mar gheall ar a dtionscnamh ciníoch nó eitneach, reiligiún nó creideamh, míchumas, aois nó treoshuíomh gnéasach. Mar shampla, an t-údarás riaracháin a chuireann cosc ar a bhaill foirne ceannbheart a chaitheamh agus iad ag freastal ar chustaiméirí, déanann sé idirdhealú ar ghrúpaí áirithe ar fhorais reiligiúin, go bunúsach, amhail go leor mná Moslamacha.

Seiceáil an ghluais seo faoi do chearta!

Bíodh do chearta ar eolas agat

Anois, agus tú ar an eolas faoin gcaoi leis na cineálacha éagsúla idirdhealaithe a aithint, faigh amach cad iad na cearta atá agat i ndáil le hidirdhealú anseo. 

Má sáraíodh do chearta, caithfidh tú dul i dteagmháil leis an údarás ábhartha i do thír, de ghnáth, nó sa tír inar tharla na sáruithe. Is é an comhlacht comhionannais náisiúnta i do thír chónaithe an comhlacht is fearr a oireann chun plé le cásanna ar leithligh maidir le hidirdhealú agus is é is dóichí a bheidh in ann cabhrú leat, nó thú a atreorú. 

Faigh amach conas sárú ar do chearta a thuairisciú agus léigh tuilleadh faoi ghearán a dhéanamh ar an leibhéal náisiúnta.