Oslo is een geweldig voorbeeld van een stad waar mooie oude gebouwen en moderne architectuur samen zorgen voor een duurzame en voor iedereen goed toegankelijke stedelijke omgeving. Noorwegen werkt met andere Scandinavische landen samen in het Noordse koolstofneutrale Bauhaus-project, een lab-project van het Nieuw Europees Bauhaus dat krachten bundelt uit de architectuur, vormgeving en kunst, op zoek naar manieren om te bouwen en te leven op een koolstofneutrale en inclusieve manier.
Oslo heeft als Groene Hoofdstad van Europa 2019 tal van attracties waarbij goed over toegankelijkheid is nagedacht. Bezoek het nieuwe nationale museum — het grootste kunstmuseum van Scandinavië — en zie hoe kunst er voor iedereen toegankelijk wordt gemaakt. Daarbij is niet alleen oog voor kinderen en gezinnen, maar ook voor de uiteenlopende behoeften van bijvoorbeeld rolstoelgebruikers, mensen met een visuele of gehoorbeperking en mensen die een assistentiehond nodig hebben. Niet alleen wordt inclusiviteit er groot geschreven, het nieuwe museum maakt zich ook sterk voor duurzaamheid. De ambitieuze klimaatdoelstellingen zijn meegenomen in de bouw van het museum, dat deel uitmaakt van een proefproject van het Noorse FutureBuilt-programma. Ook niet te missen is het Schandorffplein, dat van parkeerplaats tot stedelijke groene ruimte is omgevormd.
Als je in Oslo bent, grijp dan ook de kans om je te verdiepen in de cultuur van de Sami, het laatste inheemse volk van Europa, bij een bezoek aan het Norsk Folkemuseum.
Göteborg is van oudsher vooral als zeehaven bekend (als grootste zeehaven van Scandinavië), maar heeft zich ontpopt als een bruisende stad vol groene, duurzame en inclusieve ruimte, geheel volgens de waarden van het Nieuw Europees Bauhaus.
De bezoekers van de Regnlekplatsen kunnen kennismaken met een park dat van gewoon stadspark is omgetoverd tot een moderne “regenspeelplaats” waar zelfs tijdens een bui buiten gespeeld kan worden. Hoewel de speelplaats voor kinderen is aangelegd, is de openbare ruimte een aanwinst voor mensen van alle leeftijden en een geliefde plek voor Göteborgers.
Als je dit jaar de stad bezoekt, staat je iets bijzonders te wachten. Göteborg viert, na wat vertraging door COVID, zijn 400-jarig bestaan en maakt daarom van zijn openbare ruimten een openluchttentoonstelling. Die brengt projecten voor het voetlicht die zijn ontwikkeld op basis van ideeën van lokale bewoners, met bijzondere aandacht voor stedelijke transformatie, duurzaamheid en inclusie.
Göteborg is kort geleden, toen de prijzen voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit, een initiatief van de EU, voor het eerst werden uitgereikt, onderscheiden met zilver voor zijn inzet voor de inclusie van de Roma-gemeenschap. De stad staat ook bekend om zijn initiatieven voor kinderopvang die is afgestemd op LGBTQ+-gezinnen. Göteborg kreeg al eens de Access City Award in 2014 en werd in 2020 bekroond tot Europese hoofdstad van slim toerisme.
In Jönköping wordt bij de stadsontwikkeling nauw samengewerkt met mensen van alle leeftijden en uit allerlei sociale groepen — helemaal in lijn met de waarden van het Nieuw Europees Bauhaus. De stad kreeg in 2021 de Access City Award voor zijn inspanningen om de stad toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. In de hele stad werden voelbare plattegronden en bewegwijzering, toegankelijke audiogidsen, geleidetegels, gemakkelijk leesbare stadsinformatie, obstakelvrije voetpaden en rolstoelhellingen aangelegd.
Het museum voor hedendaagse kunst Österängens Konsthall is zeker het bezoeken waard. Het maakt deel uit van een Zweedse beweging die kunst toegankelijker wil maken voor mensen van alle leeftijden en achtergronden. Het museum biedt workshops voor kinderen aan en is ook een gemeenschapscentrum.
Ook in de buitenlucht valt er genoeg te ontdekken dankzij de creatieve en toegankelijke natuuractiviteiten van Jönköping, waaronder een hele lijst rolstoelvriendelijke wandelroutes door de stad. Het geliefde stadspark is een must-see, waar je onder meer ongerepte natuur, dierenverblijven, een openluchtmuseum en vogelmuseum, restaurants en cafés, een speeltuin, een minigolfbaan en een stadion tegenkomt — en niet te vergeten de wandelroutes gewijd aan belangrijke Zweedse vrouwen.
Holbæk is een bestemming buiten de gebaande paden die onverwacht veel te bieden heeft. In de haven vind je niet alleen prachtige oude houten schepen, maar ook restaurants, en je kunt er gratis een fiets lenen. Voor geschiedenis moet je naar het Holbæk Museum. In het complex van 12 historische huizen komt Holbæk door de eeuwen heen tot leven.
Het project Homeless Housing van Astrid Lykke Nielsen werd in 2021 bekroond met de Rising Star Award van het Nieuw Europees Bauhaus. Waar de huidige systemen voor huisvesting tekortschieten biedt dit project alternatieven met aandacht voor een goede persoonlijke levenssfeer, maar ook een gemeenschapsgevoel. Door blijvende, duurzame, aantrekkelijke en hoogwaardige woningen te ontwikkelen voor mensen die dakloos zijn, biedt Homeless Housing een alternatief voor de tijdelijkheid van veel van de huidige opvang.
Elders in de stad wordt van alles voor ouderen geregeld. Zo zijn er specifieke activiteiten en gezondheidscentra voor ouderen en is er een gekozen seniorenraad die met de gemeenteraad samenwerkt om de zorgen van ouderen onder de aandacht te brengen.
Mis de wandelroutes niet, die de stad met de omliggende dorpen verbinden. Hoogtepunten zijn routes langs de fjord en door ijstijdlandschappen en wetlands, die je te voet of op de fiets kunt verkennen. Denk ook aan de sterrenwacht in de heuvels van Brorfelde, net buiten de stad, de grootste van Denemarken. Die is rolstoeltoegankelijk en er zijn zowel overdag als ‘s nachts activiteiten.
Denemarken staat bekend om zijn elegante en functionele design en de kunst om de lange winters toch gezellig te houden (hygge). Kopenhagen brengt deze eigenschappen samen. Daarnaast is het een van de meest fietsvriendelijke steden ter wereld en staat de stad hoog in de lijst met de gelukkigste inwoners. Precies waar het Nieuw Europees Bauhaus voor staat!
Kopenhagen heeft de Eurocities Award 2021 gewonnen voor een ontwerpproject waardoor op 300 plekken in de hele stad overtollig regenwater wordt opgevangen en tegelijkertijd de openbare ruimte aantrekkelijker is gemaakt. Daarnaast werd de stad door Unesco uitgeroepen tot architectuurhoofdstad van 2023, niet in de laatste plaats door het stempel van de Bjarke Ingels Group. Zij hebben een skihelling aangelegd op een afvalenergiecentrale!
Voor het Billedvej-project is oud omgetoverd tot een evenwichtige combinatie van oud en nieuw. Een bestaand gebouw op de locatie kreeg een nieuwe bestemming en werd naar boven toe uitgebreid om zowel bedrijven als burgers te kunnen huisvesten en een balans te bereiken tussen particuliere, publieke en gemeenschappelijke ruimte. Er zijn appartementen in verschillende formaten voor huurders met verschillende inkomensniveaus. Het is bekend dat deze aanpak de tolerantie voor diversiteit vergroot en de kwaliteit van huisvesting verbetert, wat de sociale duurzaamheid ten goede komt.
In Kopenhagen vind je ook het aquarium Den Blå Planet, dat volledig toegankelijk is voor mensen met een handicap. Het gebouw valt ook op door zijn innovatieve en duurzame architectuur. Van bovenaf lijkt het aquarium op een reusachtige draaikolk, en van de voorkant lijkt het te drijven in het spiegelende water rondom het gebouw.
Hamburg staat bekend om zijn groene en duurzame initiatieven die goed in overeenstemming zijn met de waarden en doelstellingen van het Nieuw Europees Bauhaus. In 2021 won Hamburg een onderscheiding als Green City of the Year en in 2011 was het al eens de Groene Hoofdstad van Europa. Niet alleen barst de stad van de duurzame, groene ideeën, overal zijn voorbeelden te vinden van een echt inclusief en modern stadsleven. Hamburg is zeker het bezoeken waard.
HafenCity is een van de meest ambitieuze transformaties die de Hamburgse binnenstad heeft ondergaan. In slechts enkele jaren werd HafenCity omgevormd van een industriële haven met bijna geen inwoners tot een stedelijke omgeving met een divers sociaal en cultureel landschap. In tegenstelling tot in veel populaire binnensteden wordt hier niet alleen op eenpersoonshuishoudens gemikt. Het brede scala aan woonconcepten, prijsniveaus en bouwstijlen trekt een gevarieerde mix van bewoners aan, maar ook sociale organisaties in de zorg en verpleging. In het aangrenzende pakhuisdistrict (Speicherstadt), zijn verschillende Unesco-werelderfgoedlocaties het bezoeken meer dan waard. Het in 2017 geopende concertgebouw Elbphilharmonie Hamburg iets verderop heeft een opvallende moderne gevel.
Op de legendarische vismarkt van Hamburg, die op zondagochtend om 5 uur of 7 uur de deuren opent, zie je een dwarsdoorsnede van de inwoners van de stad. Vroege vogels en nachtvlinders komen elkaar tegen tussen de luidkeels aangeprezen producten (niet alleen vis, maar ook fruit, groenten, kaas en meer) en gezinnen doen er hun wekelijkse boodschappen.
Nicosia heeft een rijke, maar ook gespannen geschiedenis. De stad wordt beschouwd als de “laatste verdeelde hoofdstad ter wereld”. De Groene Lijn vormt een duidelijke grensbarrière die de Griekssprekende gemeenschap scheidt van de Turkssprekende gemeenschap in het noorden. Je kunt wel beide zijden van Nicosia bezoeken, dankzij de begin jaren 2000 versoepelde grensbeperkingen.
Wanneer ergens zoveel verdeeldheid speelt, is het belangrijk naar overeenkomsten te zoeken. In de hoofdstad van Cyprus is een Nieuw Europees Bauhaus-project opgezet met de naam Gardens of the Future dat de publieksprijs heeft gewonnen in de categorie “een gevoel van verbondenheid hervinden”. De tuinen zijn ontworpen als inclusieve, gedeelde ruimte die kan helpen om gemeenschappen bij elkaar te brengen en het gevoel van verbondenheid en ergens thuishoren nieuw leven kan inblazen.
Het project Gardens of the Future heeft vier hoofddoelen: duurzame ontwikkeling stimuleren; een rol spelen in de circulaire economie door te “bouwen met afval”; lokale bewoners in staat stellen landbouwondernemers te worden en hun groene sociale ambitie ondersteunen; een schaalbare impact hebben, als voorbeeld voor andere soortgelijke projecten op heel Cyprus.
Terwijl Nicosia naar de toekomst kijkt, kun jij tijdens je bezoek de rijke geschiedenis verkennen. Het Cyprus Museum heeft een collectie archeologische schatten zoals aardewerk, juwelen, beeldhouwwerk en munten die teruggaat tot het neolithicum, de ijstijd, de bronstijd en de Grieks-Romeinse periode.
