Τι σημαίνει «σπίτι» για τους νέους Ευρωπαίους;

Τελευταία ενημέρωση Τρίτη, 20/06/2023

<p>Πιθανότατα έχετε ακούσει την έκφραση «Το σπίτι δεν είναι τόπος. Είναι συναίσθημα». Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία για τη νεολαία και τις συνθήκες στέγασης από τη Eurostat —τη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης— μπορεί να κάνουν τους νέους Ευρωπαίους να αισθανθούν ανησυχία για το μέλλον τους. Ας εξετάσουμε την τρέχουσα κατάσταση της στεγαστικής αγοράς που αντιμετωπίζουν οι νέοι.</p>

Ποια είναι η κατάσταση;

Η αξιοπρεπής στέγαση αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπλήρωση των προσωπικών μας στόχων και μας επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε κοινωνικές και οικονομικές εγγυήσεις. Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η ποιότητα της στέγασης για ορισμένους νέους Ευρωπαίους δεν ανταποκρίνεται στην προσδοκία αυτή.  

Πράγματι, η εικόνα θα μπορούσε να είναι καλύτερη —οι απλησίαστες τιμές, οι συνωστισμένες κατοικίες και η σοβαρή στέρηση στέγασης εξακολουθούν να προκαλούν προβλήματα. 

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του 2020, σχεδόν το 28 % των νέων (ηλικίας 15-29 ετών) στην ΕΕ έχουν έρθει αντιμέτωποι με υπερπλήρεις κατοικίες. Το ποσοστό αυξήθηκε κατά 1,5 % σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και ήταν πράγματι υψηλότερο για τους νέους απ’ ό, τι για το σύνολο του πληθυσμού.

Η εκτίναξη των τιμών των κατοικιών επηρεάζει επίσης τους νέους και, όταν οι τιμές φτάνουν ή υπερβαίνουν το 40 % του διαθέσιμου εισοδήματος ενός νοικοκυριού, η επιβάρυνση είναι μεγάλη. Ενώ το ποσοστό των νέων που επηρεάστηκαν από τις εξαιρετικά υψηλές τιμές είναι παρόμοιο με το ποσοστό του γενικού πληθυσμού, υπάρχει εντυπωσιακή διαφορά μεταξύ των νέων που κινδυνεύουν να ζήσουν σε συνθήκες φτώχειας και εκείνων που δεν κινδυνεύουν. Μεταξύ των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας, το 40,8 % των νέων έχει αντιμετωπίσει υπερβολική επιβάρυνση με δαπάνες στέγασης.

Προβλήματα;

Ενώ υπάρχουν διαφορές στην ηλικία (το 2021 ο μέσος όρος ήταν 26,4 ετών) και στο φύλο (οι γυναίκες εγκαταλείπουν νωρίτερα το οικογενειακό τους σπίτι από τους άνδρες), όταν οι νέοι αποφασίσουν να εγκαταλείψουν το οικογενειακό τους σπίτι και να ζήσουν ανεξάρτητα, η έλλειψη πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή και αξιοπρεπή στέγαση απειλεί τα σχέδια χειραφέτησης των νέων. 

Επιπλέον, η πανδημία επιδείνωσε τις προοπτικές των νέων όσον αφορά τη στέγαση και τις ευκαιρίες απασχόλησης. Η στεγαστική ανασφάλεια πλήττει τους νέους ανενεργούς εργαζόμενους και τους ανέργους, που είναι παγιδευμένοι σε επισφαλή κατάσταση. 

Παρόλο που η ανεργία και οι δυσανάλογες τιμές των κατοικιών παραμένουν σοβαρά ζητήματα, υπάρχει ένα άλλο φαινόμενο, το οποίο παρεμποδίζει τις προσδοκίες των νέων για ανεξαρτησία. Καθώς οι νέοι τείνουν να ταξιδεύουν σε μεγάλες πόλεις αναζητώντας καλές ευκαιρίες για την προσωπική και επαγγελματική τους εξέλιξη, έρχονται επίσης αντιμέτωποι με τη συνεχώς αυξανόμενη αγορά βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων για τουρισμό. 

Δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι η κατάσταση της στέγασης έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των νέων, όπως αναφέρεται σε άρθρο της διαδικτυακής πύλης EURACTIV.

Μια άλλη λιγότερο προφανής συνέπεια είναι οι επιπτώσεις της κρίσης αυτής στον πολιτιστικό τομέα. Νέοι δημιουργοί και καλλιτέχνες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πόλεις, λόγω της συνεχούς αύξησης των τιμών των κατοικιών. Στις πόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, η πολιτιστική σκηνή βρίσκεται σε παρακμή, καθώς οι καλλιτέχνες δεν έχουν πρόσβαση στις κατάλληλες ευκαιρίες. 
 

 

Η Nikolina και η Sabri από το ESN έδωσαν συνέντευξη στο Eurodesk Brussels Link και μίλησαν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι όταν αναζητούν στέγη και για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να επιλυθούν. 

Τι μπορεί να γίνει;

Παρόλο που δεν υπάρχει απλή ή γρήγορη λύση για να βοηθηθούν οι νέοι να εισέλθουν στη στεγαστική αγορά, ορισμένοι σχολιαστές ζητούν περισσότερες κοινωνικές κατοικίες, δηλαδή κατοικίες που αναπτύσσονται από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ή κυβερνήσεις και, ως εκ τούτου, παραμένουν σε χαμηλότερη τιμή από τη στέγαση στην ιδιωτική αγορά. 

Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι νέοι έχουν πρόσβαση σε μια αγορά εργασίας όπου μπορούν να αναπτύξουν το δυναμικό τους και να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δεξιότητές τους υπό αξιοπρεπείς και ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας —συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων, ενός αξιοπρεπούς μισθού, όπως αναφέρεται στον στόχο αριθ. 7 της στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία.

Η ΕΕ κατέληξε επίσης πρόσφατα σε συμφωνία σχετικά με νέους κανόνες για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην ΕΕ, οι οποίοι ελπίζεται ότι θα ωφελήσουν τους νέους που εντάσσονται στην αγορά εργασίας και θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση. Πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά για να εξασφαλιστεί η προσβασιμότητα των νέων, αλλά η συμφωνία που επιτεύχθηκε είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.