Το Brno αποτελεί κέντρο του λογοτεχνικού κόσμου. Είναι ο τόπος γέννησης του Μπόχουμιλ Χράμπαλ και του Μίλαν Κούντερα, δύο από τους πιο διάσημους Τσέχους συγγραφείς. Μία φορά τον χρόνο, ο φημισμένος εκδοτικός οίκος Větrné Mlýny διοργανώνει τον μήνα ανάγνωσης των συγγραφέων, το μεγαλύτερο λογοτεχνικό φεστιβάλ της Κεντρικής Ευρώπης. Με τη σαγηνευτική νεοαναγεννησιακή του αρχιτεκτονική και τα παραμυθένια κάστρα του, το Brno είναι σίγουρο ότι θα σας μαγέψει. Το Brno είναι επίσης μία από τις πέντε ευρωπαϊκές πόλεις που φιλοξενούν τα συγκροτήματα κατοικιών Werkbund. Πρόκειται για πρωτοποριακές μοντερνιστικές κατοικίες που κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1927 και του 1932 και είχαν ως στόχο να εξασφαλίσουν στέγαση υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους στον απόηχο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λόγω της πολιτιστικής σημασίας του σχεδιασμού τους, τα κτίρια έλαβαν συλλογικά το σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Κατά την παραμονή σας στο Brno, επισκεφθείτε το παλαιό δημαρχείο και ανεβείτε στον πύργο του, ύψους 63 μέτρων, για να απολαύσετε την εντυπωσιακή θέα στο ιστορικό κέντρο της πόλης.
Η Πράγα, η καρδιά της βοημικής κουλτούρας, αποτελεί λογοτεχνικό παράδεισο, με περίπου 200 βιβλιοπωλεία και 20 λογοτεχνικές καφετέριες. Το 2004 ανακηρύχθηκε από την UNESCO Πόλη της Λογοτεχνίας και, δικαιολογημένα, καθώς η λογοτεχνία γιορτάζεται εκτενώς, από το Φεστιβάλ Συγγραφέων της Πράγας έως το Μικροφεστιβάλ της Πράγας. Η πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά της είναι ορατή σε κάθε σημείο της πόλης. Μάλιστα, το 1992 το ιστορικό της κέντρο ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Δείγμα μοντερνιστικού σχεδιασμού αποτελεί το διεθνικό κτιριακό συγκρότημα Werkbund Estates, το οποίο έχει λάβει σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, και όπως και τα αντίστοιχα συγκροτήματα στο Brno και στο Wrocław, τα οποία είχαν ως στόχο να επιλύσουν το πρόβλημα της έλλειψης ποιοτικής και προσιτής στέγης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά την παραμονή σας στην πόλη, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το κάστρο της Πράγας, όπως και να κάνετε μια βόλτα στη Γέφυρα του Καρόλου.
Αμέσως μετά τα σύνορα με την Τσεχία, βρίσκεται το Wrocław, η πόλη με τις εκατό γέφυρες. Το Wrocław δεν είναι άγνωστο στον λογοτεχνικό κόσμο. Το 2016 ανακηρύχθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της UNESCO, ενώ το 2019 ανακηρύχθηκε από την UNESCO Πόλη της Λογοτεχνίας, στοιχεία που μαρτυρούν την έντονη λογοτεχνική του παράδοση. Το Wrocław, μαζί με το Brno και την Πράγα, είναι μία ακόμη από τις πέντε πόλεις που συνθέτουν τον διεθνικό τόπο ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς Werkbund, γεγονός που του προσδίδει ιδιαίτερη θέση στην ανάπτυξη της σύγχρονης οικιστικής αρχιτεκτονικής.
Κατά την παραμονή σας στο Wrocław, επισκεφθείτε ένα από τα 60 βιβλιοπωλεία της πόλης ή κατευθυνθείτε στο Σπίτι της Λογοτεχνίας του Wrocław, το οποίο διοργανώνει συχνά λογοτεχνικές εκδηλώσεις, από απαγγελίες ποιημάτων έως και παρουσιάσεις βιβλίων. Αν επισκεφθείτε την πόλη τους θερινούς μήνες, αναζητήστε ένα από τα φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Διηγήματος.
Η Κρακοβία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Πολωνίας. Η παλιά πόλη της, μαζί με το βασιλικό κάστρο Wawel, είχε την τιμή να ανακηρυχθεί το πρώτο μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Η συνοικία Kazimierz, η οποία κάποτε στέγαζε ακόμη και 90 συναγωγές, αποτελεί πλέον φάρο της εβραϊκής κληρονομιάς, που γιορτάζεται στο πλαίσιο του ετήσιου φεστιβάλ εβραϊκού πολιτισμού. Η Κρακοβία ήταν υποψήφια για το Βραβείο Προσβάσιμης Πόλης το 2012 χάρη στις προσπάθειές της να βελτιώσει την προσβασιμότητα στην πόλη, παρά την παρουσία πολλών ιστορικών και πολιτιστικά σημαντικών οδών, κτιρίων και μνημείων. Όσον αφορά τη λογοτεχνική της διάσταση, η Κρακοβία φιλοξενεί το έργο Read PL!, μια πλατφόρμα ηλεκτρονικού βιβλίου που προωθεί την ανάγνωση, παρέχοντας ελεύθερη πρόσβαση σε ηλεκτρονικές εκδόσεις πρώτων σε πωλήσεις βιβλίων και σε νέες εκδόσεις. Το 2013 ανακηρύχθηκε από την UNESCO Πόλη της Λογοτεχνίας, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία διαφόρων λογοτεχνικών διαδρομών αφιερωμένων σε διάσημους συγγραφείς, όπως ο Στάνισλαβ Λεμ και ο Τζόζεφ Κόνραντ.
Στη βορειοδυτική Σλοβακία, κοντά στα σύνορα της Τσεχίας και της Πολωνίας, βρίσκεται η Žilina, μια πόλη όπου η λογοτεχνική κληρονομιά είναι συνυφασμένη με την ιστορική σημασία. Εκεί βρίσκεται η Žilinská Kniha (το βιβλίο της πόλης της Žilina), ένα ιστορικό έγγραφο του 1378 που περιέχει το παλαιότερο γνωστό δείγμα σλοβακικής γραφής. Ο Μάιος και ο Ιούνιος είναι οι καλύτεροι μήνες για να επισκεφθείτε τη Žilina, καθώς τότε πραγματοποιείται το Φεστιβάλ Παλιάς Πόλης, η μεγαλύτερη πολιτιστική εκδήλωση στη Σλοβακία. Το φεστιβάλ προσφέρει ποικιλία ειδών λαϊκής τέχνης και ένα ευρύ φάσμα μουσικής, από τζαζ και σουίνγκ, έως ποπ και ροκ.
Το Košice είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβακίας και Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2013. Το καλοδιατηρημένο ιστορικό κέντρο του είναι το μεγαλύτερο στη χώρα και περιλαμβάνει πολλά προστατευόμενα κτίρια, κυρίως αναγεννησιακού και μπαρόκ ρυθμού. Τα τρία σημαντικότερα κέντρα τεχνών στην πόλη (το Kulturpark, το Kunsthalle και το Amphitheatre) προσφέρουν τα πάντα, από εικαστικές τέχνες έως θεατρικές παραστάσεις. Η λογοτεχνική παράδοση της πόλης έχει τις ρίζες της σε έναν από τους διάσημους κατοίκους της: τον καταξιωμένο συγγραφέα Sándor Márai, ο οποίος απέκτησε σημαντική φήμη κατά τη διάρκεια της αυστροουγγρικής περιόδου της πόλης.
Το Debrecen, η πανεπιστημιούπολη της Ουγγαρίας, είναι επίσης ένα φυσικό καταφύγιο. Βρίσκεται στη Βόρεια Μεγάλη Πεδιάδα, ενώ το πάρκο Nagyerdei είναι ένας παράδεισος ηρεμίας και γαλήνης, με δέντρα, ειδικά διαμορφωμένα μονοπάτια, υπαίθρια έργα τέχνης και ποδηλατικά μονοπάτια. Ο προτεσταντικός ναός του, ο μεγαλύτερος στην Ουγγαρία, αποτελεί ταυτόχρονα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής και σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας. Το Debrecen είναι η πατρίδα ορισμένων από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της χώρας, όπως η Magda Szabó, η πιο πολυμεταφρασμένη συγγραφέας της Ουγγαρίας, και ο εθνικός ποιητής Sándor Petőfi.
Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστό όσο η πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, η Βουδαπέστη, αλλά το Veszprém είναι ένα κρυφό διαμάντι με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023, η πόλη εκπέμπει πλούσια πολιτιστική ενέργεια, η οποία αντικατοπτρίζεται στον στόχο της να καταστήσει τον πολιτισμό βιώσιμο, καινοτόμο και συμπεριληπτικό. Το 2019 το Veszprém ανακηρύχθηκε από την UNESCO Πόλη της Μουσικής, ένα βραβείο που αποτυπώνεται στις πολυάριθμες παγκοσμίως γνωστές μουσικές εκδηλώσεις του, όπως το VeszprémFest και το Φεστιβάλ Βιολιού Auer. Πάρτε το τρένο για τη γειτονική λίμνη Balaton, στις ακτές της οποίας θα βρείτε ένα μουσείο στη μνήμη του József Attila, ενός από τους πιο διάσημους Ούγγρους ποιητές του 20ού αιώνα.
