F’liema età għandu jkun possibbli li wieħed jivvota?

L-aħħar aġġornament sar fi It-Tnejn, 02/05/2022

Il-votazzjoni f’elezzjonijiet ħielsa u demokratiċi hi dritt ċivili li jagħtik l-opportunità li tagħżel ir-rappreżentanti tiegħek li se jkunu responsabbli li jiddeċiedu dwar kwistjonijiet pubbliċi li jaffettwaw lis-soċjetà kollha. Għalhekk hu tant importanti li jsir użu minn dak id-dritt li tiddeċiedi dwar il-mudell tas-soċjetà li tipprevedi u li tirrifletti dwar lil min se tagħżel biex ikun responsabbli li jieħu l-miżuri meħtieġa biex tiġi implimentata din il-viżjoni. Iżda, fil-fatt kemm irid ikollok żmien biex tivvota? Ħeqq... dan ivarja minn pajjiż għall-ieħor, mela ejjew niskopru!

Is-sitwazzjoni attwali fl-Ewropa

Kemm-il pajjiż fl-UE jippermetti li l-persuni taħt it-18-il sena jistgħu jivvutaw fl-elezzjonijiet? Għandek idea? 20, 15, 8 Stati Membri tal-UE? Liema pajjiżi taħseb li jistgħu jkunu dawn?

It-tweġiba fil-fatt hija inqas minn dawk in-numri peress li s’issa l-Awstrija (l-ewwel pajjiż!) segwita minn Malta u l-Belġju biss jippermettu lil dawk bejn 16 u 17-il sena li jivvutaw fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew. L-Awstrija u l-Greċja biss (għal dawk li għandhom 17-il sena) jippermettu dan fl-elezzjonijiet nazzjonali. L-elezzjonijiet f’livelli differenti (lokali, reġjonali u nazzjonali) isegwu regoli elettorali differenti.

Madankollu, tajjeb li tkun taf ukoll li f’xi pajjiżi tal-UE (il-Belġju, il-Bulgarija, Ċipru, il-Greċja, u l-Lussemburgu), il-votazzjoni fl-elezzjonijiet Ewropej hija obbligatorja. Ġustament, wieħed jista’ jassumi li l-parteċipazzjoni bilfors se tkun ogħla milli f’dawk il-pajjiżi fejn tista’ tiddeċiedi jekk tmurx tivvota jew le. U dan iwassalna biex nirriflettu kemm inbidel l-approċċ maż-żmien minn meta n-nies kienu qed jiġġieldu biex jiksbu d-dritt għall-vot... li f’xi pajjiżi issa huwa obbligu.

Għall-kuntrarju tat-twemmin li ż-żgħażagħ mhumiex interessati fil-politika, fil-verità huma kienu fuq quddiem biex għamlu pressjoni għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, għall-miżuri kontra t-tibdil fil-klima jew għall-projbizzjoni ta’ internships mhux imħallsa. Il-politika tevolvi maż-żmien u ż-żgħażagħ tgħallmu jadattaw il-kodiċijiet tal-parteċipazzjoni u tal-komunikazzjoni tagħhom biex jidderieġu t-talbiet tagħhom għal dak li jixtiequ jaraw fis-soċjetà. 

Minkejja l-eżistenza ta’ modi oħrajn ta’ involviment ċiviku, bħall-movimenti taż-żgħażagħ, l-attiviżimu online, il-volontarjat, il-parteċipazzjoni f’Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej jew fid-Djalogu Ewropew maż-Żgħażagħ biex jinvolvu ruħhom ma’ dawk li jfasslu l-politika, il-kisba tad-dritt għall-vot hija messaġġ ċar għaż-żgħażagħ biex ngħidulhom li l-vuċi tagħhom tgħodd, tinstema’ u titqies mill-politiċi. 

Allura dwar xiex inhu d-dibattitu? Ejjew inħarsu lejn il-vantaġġi u l-iżvantaġġi

L-argumenti kontra t-tnaqqis tal-età tal-votazzjoni taħt it-18-il sena huma bbażati fuq l-iżvilupp newroloġiku tal-imħuħ tagħna li jingħad li għadhom qed jiżviluppaw u jimmaturaw, tal-inqas xjentifikament. Barra minn hekk, uħud jargumentaw li ż-żgħażagħ mhumiex infurmati biżżejjed dwar il-politika u d-deċiżjonijiet li jistgħu jinfluwenzaw bil-voti tagħhom. 

Il-ħakma tal-media soċjali u t-teknoloġiji l-ġodda miż-żgħażagħ tal-lum tista’ tiġi kkomplementata minn edukazzjoni dwar iċ-ċittadinanza attiva biex jiġi żgurat li jkollhom l-għodod u r-riżorsi neċessarji biex jifhmu kif taħdem il-politika u x’inhu r-rwol tagħhom.

Min-naħa l-oħra, argumenti favur l-għoti tad-dritt tal-vot liż-żgħażagħ minn 16-il sena jenfasizzaw il-fatt li dan jista’ joħloq u jsaħħaħ drawwa demokratika li tgħin biex jitnaqqsu r-rati ta’ astensjoni aktar tard fl-elezzjonijiet matul il-ħajja adulta. Għalhekk l-għoti tad-dritt tal-vot liż-żgħażagħ hu ta’ benefiċċju għall-proċess elettorali b’mod ġenerali matul iż-żmien peress li jinkuraġġixxi ċittadinanza attiva fid-demokrazija minn età bikrija. Barra minn hekk, ix-xogħol minn 16-il sena hu legali f’ħafna pajjiżi u għalhekk, il-persuni taħt it-18-il sena li jaħdmu qed iħallsu t-taxxi u għandu jkollhom id-dritt li jiddeċiedu kif jippreferu li jintefqu t-taxxi tagħhom. 

Fl-aħħar nett, l-għoti tad-dritt tal-vot liż-żgħażagħ fl-elezzjonijiet jista’ jkun deċiżjoni koerenti f’konformità ma’ drittijiet oħra li diġà jgawdu, bħal li jiksbu liċenzja tas-sewqan biex isuqu mutur jew jiddeċiedu dwar kwistjonijiet mediċi li jaffettwawhom mingħajr il-kunsens tal-ġenituri tagħhom, li normalment jinkisbu fl-età ta’ 16-il sena.

Il-passi li jmiss

Hemm tendenza matul l-istorja li titbaxxa l-età biex wieħed ikun jista’ jivvota fl-elezzjonijiet. L-UE hi ħerqana li tinvolvi kemm jista’ jkun liż-żgħażagħ fl-elezzjonijiet. Fil-fatt, f’Marzu 2022 il-Parlament Ewropew laħaq kompromess dwar l-elezzjonijiet tal-UE li l-età tal-vot titbaxxa għal 16-il sena għall-Istati Membri kollha tal-UE, sakemm l-Istati Membri ma jiddeċidux mod ieħor. 

Permezz ta’ proġetti ffinanzjati mill-Erasmus+, bħall-proġett “Youth Upgrade for Europe”, il-Kummissjoni Ewropea hi ħerqana wkoll li tagħti spinta ġdida għad-demokrazija Ewropea u tinvolvi ġenerazzjonijiet ġodda malajr kemm jista’ jkun fil-proċessi elettorali. 

Barra minn hekk, bħala l-ewwel pass, il-Kunsill tal-Ewropa kien qed jippromovi t-tnaqqis tal-età tal-votazzjoni għal 16-il sena fl-elezzjonijiet lokali u reġjonali. 

U int... lest li titfa’ l-vot tiegħek? Jew tagħti prijorità lil modi oħra biex tkun ċittadin attiv?

Isma’ l-intervista li saret minn Mireia Pla Mateu mill-Eurodesk ma’ Nicolai Boysen, membru tal-Bord tal-Forum Ewropew taż-Żgħażagħ, biex tikseb aktar ideat dwar l-importanza li titbaxxa l-età tal-votazzjoni.