Żgħażagħ jappellaw għal azzjoni klimatika fl-Ewropa kollha

L-aħħar aġġornament sar fi It-Tlieta, 28/09/2021

<p>L-aħħar għaxar snin kienu l-aktar sħan fuq ir-rekord u eluf ta’ żgħażagħ talbu azzjoni urġenti dwar il-klima madwar id-dinja kollha.</p>

Dan il-moviment globali jistieden lill-istudenti jaqbżu l-klassijiet biex jipprotestaw nhar ta’ Ġimgħa taħt l-istrixxun #FridaysForFuture, madwar id-dinja kollha. Kollox beda meta Greta Thunberg ta’ 15-il sena bdiet tipprotesta għal azzjoni klimatika aktar b’saħħitha quddiem il-Parlament Żvediż f’Awwissu 2018. Ftit ftit, dan il-moviment infirex madwar id-dinja kollha. Greta kisbet rikonoxximent globali, ġiet innominata għall-premju Nobel għall-paċi fl-2019 u fl-2020 u nnominata l-persuna ta’ rivista Time tas-sena 2019.

Fost talbiet oħra, id-dimostranti qed jitolbu lill-mexxejja tad-dinja biex jirrispettaw il-Ftehim ta’ Pariġi, li kien l-ewwel ftehim universali u legalment vinkolanti dwar il-klima li ġie ffirmat minn 195 pajjiż fl-2015. L-objettiv ewlieni tiegħu hu li jillimita ż-żieda fit-temperatura dinjija għal 2°C mill-era preindustrijali, qabel tmiem is-seklu, u li jitkomplew l-isforzi biex tiġi limitata saħansitra għal 1.5°C.

Dimostrazzjoni taż-żgħażagħ għall-klima fi Brussell, bil-preżenza ta’ Greta Thunberg (Brussell, 21/02/2019)

Talbiet taż-żgħażagħ 

Madwar id-dinja kollha, iż-żgħażagħ jaraw kriżijiet ambjentali jseħħu waħda wara l-oħra, u l-biċċa l-kbira tal-protesti huma konnessi mat-talbiet globali u lokali. Attivisti ambjentali żgħażagħ huma rrabjati li l-affarijiet ma nbidlux biżżejjed waqt li x-xjentisti qed iwissu ripetutament li qed naslu għal punt ta’ nuqqas ta’ ritorn għall-klima. 

“Għalfejn għandi nkun qed nistudja għal futur li dalwaqt ma jistax ikun aktar, meta ħadd mhu qed jagħmel xejn biex insalvaw dak il-futur? U x’inhu l-punt li nitgħallmu l-fatti meta l-fatti l-aktar importanti b’mod ċar ma jfissru xejn għas-soċjetà tagħna” - Greta Thunberg

Fi stħarriġ reċenti, iż-żgħażagħ semmew il-protezzjoni tal-ambjent u l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima bħala prijorità ewlenija għall-Unjoni Ewropea (Ewrobarometru 478). Fl-UE kollha, iċ-ċittadini huma mħassba ħafna dwar it-tibdil fil-klima u jappoġġjaw azzjoni biex tiġi indirizzata (Ewrobarometru dwar it-tibdil fil-klima).

X’jixtiequ ż-żgħażagħ? Ħafna żgħażagħ attivi fil-moviment tal-klima jitolbu bidliet radikali biex tiġi indirizzata l-kriżi klimatika, pereżempju billi jitħaffu l-azzjonijiet biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra, jitwaqqfu l-investimenti fil-karburanti fossili, tiġi protetta l-bijodiversità u jiġu restawrati l-ekosistemi.

Dawk il-protesti juru b’mod ċar li l-attiviżmu taż-żgħażagħ għandu post importanti fl-Ewropa u lil hinn. Iż-żgħażagħ qed imexxu l-bidla fi ħdan il-komunitajiet tagħhom u qed jitolbu lill-adulti jieħdu r-responsabbiltajiet tagħhom biex isalvaw il-futur tagħhom.

L-Unjoni Ewropea kif tista’ tappoġġja lill-attivisti żgħażagħ?

L-azzjoni klimatika tinsab fil-qalba tal-Patt Ekoloġiku Ewropew - pakkett ambizzjuż ta’ miżuri li jvarjaw minn tnaqqis maħsub biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta’ gassijiet serra, sa investiment f’riċerka u innovazzjoni avvanzati, u l-preservazzjoni tal-ambjent naturali tal-Ewropa. 

L-UE u l-pajjiżi membri tagħha jieħdu sehem fi sforzi internazzjonali fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima skont il-konvenzjoni tan-NU dwar il-klima. 

Flimkien ma’ din l-azzjoni politika, l-UE toffri opportunitajiet ta’ finanzjament differenti liż-żgħażagħ u lill-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ. Għalkemm dawk il-programmi huma ferm usa’ mit-tibdil fil-klima, hu possibbli li jitwettqu proġetti taħt din it-tema:

• Korp Ewropew ta’ Solidarjetà: inizjattiva bbażata fuq il-volontorjat li tippermetti liż-żgħażagħ jagħmlu kontribuzzjoni prattika f’diversi oqsma, inkluża l-protezzjoni ambjentali. L-iskema hi miftuħa għaż-żgħażagħ ta’ bejn is-17 u t-30 sena.
• Skambji taż-Żgħażagħ ta’ Erasmus+: il-gruppi ta’ żgħażagħ ta’ età bejn it-13 u t-30 sena minn pajjiżi differenti jilħqu, jgħixu flimkien u jaħdmu fuq proġetti komuni għal perjodi qosra (5-21 jum).
• Erasmus għall-imprendituri żgħażagħ: programm ta’ skambju transfruntier li jagħti lill-imprendituri ġodda jew aspiranti l-opportunità li jitgħallmu minn imprendituri ta’ esperjenza li jmexxu negozji żgħar f’pajjiż parteċipant ieħor.

L-istituzzjonijiet tal-UE għandhom mekkaniżmi ta’ djalogu maż-żgħażagħ, permezz tad-Djalogu Ewropew maż-Żgħażagħ, id-djalogi taċ-ċittadini u inizjattivi oħrajn.